Indija je u ranim jutarnjim satima 7. maja pokrenula napade na, kako je navela, "terorističke kampove" u Pakistanu, uključujući i spornu teritoriju Kašmira. Napad je uslijedio nakon ubistva 26 muškaraca, uglavnom turista, u indijskom Kašmiru prošlog mjeseca u napadu islamista za koji je Indija okrivila Pakistan.
Himalajska regija Kašmir, s većinskim muslimanskim stanovništvom, na koju polažu pravo i Indija i Pakistan, bila je mjesto više ratova, pobuna i diplomatskih sukoba.
Kakva je historija ove regije i zbog čega je i dalje izvor napetosti između dvije zemlje?
Podjela i pristupanje Indiji
Nakon podjele potkontinenta 1947. godine, nakon sticanja nezavisnosti od britanske vlasti, očekivalo se da će Kašmir postati dio Pakistana, kao i druge regije s većinskim muslimanskim stanovništvom.
Hinduistički vladar želio je da Pakistan ostane nezavisan, ali se, suočen s invazijom muslimanskih plemena iz Pakistana, pridružio Indiji u oktobru 1947. u zamjenu za pomoć protiv osvajača.
Geografija i demografija
Kašmir je na kraju podijeljen između Indije s većinskim hinduizmom, koja upravlja Kašmirskom dolinom, Jammuom i Ladakhom; Islamskog Pakistana, koji kontrolira Azad Kašmir ("Slobodni Kašmir") i Sjeverna područja; i Kine, koja drži Aksai Chin.
Kašmir pod indijskom upravom ima oko 7 miliona stanovnika, od kojih je skoro 70% muslimana.
Član 370 Ustava
Odredba indijskog Ustava, Član 370, predviđala je djelimičnu autonomiju za Jammu i Kašmir. Nacrt je sastavio 1947. godine tadašnji premijer države, Sheikh Abdullah, a prihvatio ga je prvi indijski premijer Jawaharlal Nehru.
Iako je zamišljen kao privremeni, ustavotvorna skupština uvrstila ga je u indijski Ustav 1949. godine.
Ratovi i vojni sukobi
Indija i Pakistan su vodili tri rata od sticanja nezavisnosti, dva od njih zbog Kašmira, 1947. i 1965. godine. Treći rat, 1971. godine, doveo je do stvaranja Bangladeša. Godine 1999. ponovo su se sukobili u regiji Kargil u onome što je opisano kao neobjavljeni rat.
Linija prekida vatre, koju su dogovorile UN, Linija kontrole, sada dijeli regiju.
Pobuna
Mnogi muslimani u indijskom Kašmiru dugo su ogorčeni zbog onoga što smatraju grubom vlašću Indije. Godine 1989. to se pretvorilo u pobunu muslimanskih separatista. Indija je poslala trupe u regiju, a desetine hiljada ljudi je ubijeno.
Indija optužuje Pakistan za naoružavanje i obuku militanata, što Islamabad poriče, tvrdeći da nudi samo moralnu i diplomatsku podršku.
Ukidanje specijalnog statusa
U avgustu 2019. godine, vlada premijera Narendre Modija ukinula je poluautonomni status Kašmira u potezu za koji je rekla da će bolje integrisati regiju s ostatkom zemlje.
Država je reorganizovana u dvije savezne teritorije pod federalnom upravom - Jammu i Kašmir i Ladakh. Pakistan se oštro usprotivio, smanjujući diplomatske odnose s Indijom.
Posljednje godine
Modi kaže da je njegova odluka iz 2019. godine donijela normalnost Kašmiru nakon decenija krvoprolića.
Nasilje se smanjilo posljednjih godina, prema riječima indijskih zvaničnika, s manje napada velikih razmjera i porastom broja dolazaka turista. Međutim, i dalje su prijavljena ciljana ubistva civila i pripadnika sigurnosnih snaga.
Izbori 2024.
Jammu i Kašmir održali su 2024. godine prve lokalne izbore od ukidanja autonomije 2019. godine. Nekoliko novoizabranih zakonodavaca pozvalo je na djelimično vraćanje Člana 370.
Ključne regionalne stranke bojkotovale su ili kritikovale glasanje, rekavši da pobjednici neće dobiti nikakvu stvarnu političku moć.