U centru Nikšića, u blizini Saborne crkve, u srijedu je izvršena reekshumacija posmrtnih ostataka tri osobe, pod nadzorom Komisije za nestale osobe Crne Gore.
To je saopštilo Ministarstvo socijalnog staranja Crne Gora. Naveli su da je ekshumacija izvršena uz prisustvo članova Međunarodne komisije za nestala lica i Instituta za nestale osobe Bosne i Hercegovine.
Sumnja se da je riječ o posmrtnim ostacima tročlane porodice Klapuh iz Foče, Bosna i Hercegovina(BIH), koju su ubili pripadnici Vojske Republike Srpske (VRS) 1992. na teritoriji Crne Gore, u Opštini Plužine.
Plužine, gradić uz granicu sa BiH, udaljen je od Nikšića oko 60 kilometara.
Akcija za ljudska prava je u međuvremenu, saopštila da su na privremenom groblju kod Trebjese (brdo u Nikšiću), izuzeti koštani uzorci s posmrtnih ostataka radi DNK analize.
Kako navode "s ciljem potvrde identiteta posmrtnih ostataka Hasana, Feride i Sene Klapuh, ubijenih u ratnom zločinu u Plužinama 1992. godine."
"Pronađeni su posmrtni ostaci skeleta tri osobe, dvije žene i jednog muškarca. Oni će biti prenijeti u Klinički centar Crne Gore, gdje će se čuvati do okončanja DNK analize", navela je Akcija u saopštenju.
Dodaju da su tijela članova porodice Klapuh 1992. "sahranjena u Nikšiću bez ikakvog grobnog obilježja".
Kako navode, uzorci će biti poslati laboratoriji Međunarodne komisije za nestale osobe u Hagu, a rezultati se "očekuju za oko mjesec dana – uoči 33. godišnjice njihove smrti".
Podgorički Viši sud je u decembru 1996. u presudi ubistva članova porodice Klapuh okarakterisao kao ratni zločin.
U odsustvu je na 20 godina osudio Zorana Vukovića, Radomira Kovača, Zorana Simovića i Janka Janjića.
Istovremeno je zbog neprijavljivanja krivičnog djela i počinilaca na osam mjeseci osuđen Vidoje Golubović.
On je jedini prisustvovao suđenju i jedini koji je odgovarao za taj ratni zločin. Ostali osuđeni nijesu bili dostupni pravosuđu, pa je Crna Gora za njima raspisala međunarodne potjernice.
Bila je to prva presuda za ratne zločine iz 1990-ih na području Crne Gore.
Kako je ubijena porodica Klapuh
Naime, u julu 1992. članovi porodice Klapuh, piše u sudskim spisima, odlučili su da napuste ratom razorenu BiH i izbjegnu u Crnu Goru, u kojoj nije bilo sukoba.
Kako je navedeno, oni su zamolili pripadnike Vojske Republike Srpske, među njima i jednog komšiju, da im pomognu u tome i platili tu uslugu.
"Oni su nam prijatelji, u Foči se puca, pa radi bezbjednosti hoće da nas prevezu", kazao je Hasan Klapuh na granici 6. jula 1992. godine, piše u sudskim dokumentima.
Granicu su prešli sa tri vozila, a porodica je bila u jednom od automobila koje je vozio Vuković. Zaustavili su se na mostu iznad kanjona Piva, koji se nalazi blizu Plužina.
Golubović je na suđenju ispričao da je prvo iz vatrenog oružja ubijen Hasan, potom njegova supruga Ferida i na kraju njihova ćerka Sena.
Nakon toga su njihova tijela bacili s mosta, koji se nalazi na visini od oko 100 metara.
Obdukcija je pokazala, piše u sudskim spisima, da su obje žene u tom trenutku bile još žive.
Tri dana kasnije, po prijavi putara crnogorska policija je otkrila i identifikovala tijela i optužene, koji su bili u bjekstvu.
Šta je sa osuđenima u slučaju Klapuh
Osuđeni Zoran Simović je preminuo 2020, pokazuju podaci koje je Osnovni sud u Foči prošle godine dostavio RSE.
A Osuđeni Janjić je 2020. počinio samoubistvo.
Po crnogorskoj potjernici, Srbija je decembra 2015. uhapsila Zorana Vukovića, ali ga je u decembru 2016. oslobodila, nakon što su srbijanski ministri pravde Nikola Selaković i Nela Kuburović ignorisali da u zakonskom roku potpišu rešenje o njegovom izručenju Crnoj Gori.
Međunarona policijska organizacija INTERPOL je jula 2021. godine obavijestila crnogorske vlasti da Vuković boravi u Foči, u kojoj je, prema presudi Haškog tribunala, počinio mučenja i silovanja.
RSE je utvrdio da su se i Vuković i Kovač nalazili u biračkom spisku u Foči za izbore 2020.
Vuković je prošle godine odbio da za RSE govori o slučaju Klapuh.
Kovač i Vuković, koji su u Crnoj Gori osuđeni za ratne zločine, u slučaju Klapuh su osuđeni i u Međunarodnom krivičnom sudu za bivšu Jugoslaviju (ICTY) u Hagu, kome su izručeni 1999.
Njih je Tribunal osudio zbog ratnih zločina počinjenih na teritoriji Foče tokom ratnih devedesetih.
Kovač je osuđen na 20 godina zbog za silovanja i prodavanje djevojaka. Vuković na 12 godina zbog počinjenih zločina protiv čovječnosti i kršenja zakona i običaja ratovanja.
Vuković je 2008. pušten iz zatvora u Norveškoj gdje je izdržavao kaznu, a Kovač 2013. godine.
Oni su pod američkim sankcijama.
